Mokuso – 黙想, Japonca sessiz meditasyon demektir. İlk kanji “Moku” sessizlik, durma, ikinci kanji ise “So” düşünmek veya odaklanmak anlamına gelir. 

Mokuso zihinsel bir eğitim olup vücut duruşu, nefes alma ve konsantrasyon’un birleşmesiyle maddi dünya, güncel yaşantı ve kişisel konulardan soyutlanıp daha yüksek bilinç durumuna hazırlanmaktır. Aikido ve Budo çalışmalarına başlamadan önce Seiza (dizler üzerinde oturuş) meditasyon yapmak için kullanılan durum olarak da ifade edebilir.

Oturma pozisyonu sanki yere çivilenmiş gibi, omurga tamamen düz, rahat bir duruş ile baş tavana dokunmak ister gibi sırt ise gergin olmalıdır. Çene hafifçe göğüse çekilmeli omuzlarda kendi haline bırakılmalıdır. Sol elin arkası sağ avucunun içinde, her iki başparmak da birbirlerinin uzantısı gibi haranın önünde bir çeşit göz ya da boşluk oluşturarak uçta temas kurmalıdır. (Ya da, ikinci bir form olan yine eller hara bölgesi önünde olmak kaydıyla sol el sağ elin avuç içi üzerine konur ve sağ el başparmağı ile sol el avuç içine hafif bir baskı uygulayarak kalp çizgisi üzerine temas edilir.) Konsantrasyon göründügünden çok daha zor olmakla birlikte, başlangıçta Mokusa komutu ile gözler tam ya da yarı kapatılıp, kişi’nin kendini en huzurlu hissettiği yerde olduğunu düşünüp düzenli olarak nefes alınıp verilmesi ile başlar. Eğer kişi bunu yapmakta zorlanıyorsa duvar dibi gibi bir yer hedef seçilip, duvardaki bir noktaya gözleri dikerek nefes alınması tavsiye edilir.

Burada önemli olan nokta ise nefes-solunum anlamları ile hayat bulan ‘’Kokyu’’ Japonca iki kanjiden oluşan ’Ko’’ dışarı ‘’Kyu’’ da  içeri demektir.

Kokyu esnasında fiziksel olarak gerçekleşmese de ruhsal olarak nefesin vücutta dolaşım şekli, nefes burundan alınır beyin üzerinden sırttan omurilik üzerinden kuyruk sokumundan yukarı çıkar Hara adı verilen karın kısmından yukarı çıkarak aynı bir yatak yayının sıkıştırılması gibi karın da sıkıştırılarak yavaşça ağızdan verilir. Akciğerleri doldurmadan hemen önce havayı bir anlığına tuttuktan sonra serbest bırakılmalıdır. Nefes alıp verme işlemi sırasında dudaklar biraz açık olmalıdır. Nefes’i kuvvetli alırken zorlamamalı ve bir sonraki nefes döngüsüne devam etmek için içimizdeki tüm havayı bırakmamaya çalışılmalıdır. Mokuso'yu doğru şekilde gerçekleştirmenin anahtarı olan nefes almak, karın bölgesinden çıkmalı ve diyaframla çalışmalı, yavaş ve durgun döngülerde yapılmalıdır.

Doğru bir duruşla birleşen Mokuso; korkudan yoksun, stresten, acıdan habersiz yeni doğmuş bir bebeğin ruhsal durumuna geri dönülmesini sağlar. Zihni boş bırakma farklı durumlarla; duygular veya şüpheler ile hareketleri kısıtlamadan baş edebilmek için odaklanmaya yardımcı olur. Bu meditasyon, insanlar için mükemmel bir pasif aktivite olarak tanımlanabilir.

Savaş sanatının uygulaması, vücudu ve zihni aktif olarak çalıştırmayı sağladığı gibi, Mokuso da vücudun daha iyi kontrol edilebilmesi için zihni eğitmeyi sağlar. Tecrübeli bir savaşçı zihnini duygu veya düşüncelerden ayırırsa hareketleri ve teknikleri otomatik, doğal olarak gerçekleşir.

Dersten önce yapılan Mokuso sorunların dışarıda bırakılmasına, duyguların boşaltılarak eğitime odaklanmasına yardımcı olur. Dersten sonra yapılan Mokuso ise; kendini dinlemek, öğrendiklerini düşünmek, zihni temizleyip düşünceleri yeniden düzenlemek, yüksek ısı ve tempoda çalışan beden’in nabız seviyesi ve kalp ritmini düşürmek için zaman kazanmasını sağlar.

Sedat ILGAR
Çengelköy Aikido Akademi Kurucu / Baş Eğitmeni